Cerkwie Szuamta na przełęczy Gombori

Wracamy przez Grzbiet Gomborski (ცივ-გომბორის ქედი), który oddziela Kachetię od reszty Gruzji, w kierunku Tbilisi. Do stworzenia zostały ostatnie wpisy na temat Kachetii – odwiedzimy jeszcze zespół klasztorny Szuamta i ruiny twierdzy Udżarma, wspomnę również o miejscowości Gombori, gdzie można się natknąć na polskie ślady. Całą część zwiedzania Gruzji poświęconą Kachetii podsumuję również we wpisie dotyczącym noclegów i przydatnych porad. To plan na kolejne dni pisania, a w drodze jest jeszcze gościnny wpis o zyskującej coraz większą popularność dzikiej Tuszetii.

Ciekawostką jest, że za władzy Miszy Saakaszwilego powstał pomysł, by masyw górski Ciw-Gombori wykorzystać w celach militarnych i zbudować tam radar, którym można by śledzić, co się dzieje w Iranie i Indiach.

Trasa przez Gombori jest najszybszą drogą, jaką można dostać się z Telawi do Tbilisi – wiedzie ona serpentynami przez góry i lasy. Na kilku odcinkach zainstalowali się handlarze miodem ze swoimi przenośnymi ulami, które wozi się na pace radzieckich ciężarówek. Po drodze można się również natknąć na znajomo brzmiącą nazwę miejscowości – Verona. Czyżby i Gruzini mieli swoich Romea i Julię? Krajobraz na trasie zmienia się z minuty na minutę i to jedna z rzeczy, które kocham w Gruzji najbardziej: wielobarwność widoków. Najpiękniejszy na drodze jest właśnie moment, gdy przejeżdżamy przez lasy. To niedaleko od Telawi, zaledwie 11 kilometrów. Klimat jest naprawdę magiczny, w zacienionych miejscach można zobaczyć grę świateł. To promienie słoneczne przepuszczane przez kolorowe liście tańczące na wietrze. Naprawdę miły dla oka widok. Właśnie tutaj wybudowano zespół obiektów sakralnych pod wspólną nazwą Szuamta. Nazwę można przetłumaczyć jako „pomiędzy górami”.

Zwiedzanie Szuamta (შუამთა)

Achali Szuamta, fot. obieżyświat.org

Bliżej drogi możemy odwiedzić klasztor żeński Achali Szuamta (Nowa Szuamta) z XVI wieku, a około 2 kilometry dalej w las i w góry znajduje się kompleks Dzweli Szuamta (Stara Szuamta), gdzie znajdziemy trzy cerkwie wybudowane kolejno w VI, VII i VIII wieku n.e. W Achali Szuamta został pochowany wybitny myśliciel i poeta, ojciec gruzińskiego romantyzmu, Aleksander Czawczawadze, do którego należał opisywany już majątek w Tsinandali, a także fundatorka cerkwi – królowa Tinatin (zmarła w 1591 roku), pierwsza żona króla Kachetii Lewana, która po rozwodzie na własne życzenie osiadła w klasztorze. Na jej płycie nagrobnej znajduje się najstarszy zachowany w Gruzji znak heraldyczny rodu Bagrationi, do którego należał król Lewan. Bagrationi, których można porównać do dynastii Jagiellonów, władali Gruzją (i swego czasu Armenią) przez prawie 1000 lat!

Herb jest bardzo rozbudowany. Składa się z prostokątnej tarczy, która zawiera mniejszą, ośmiokątną tarczę przedstawiającą chiton Jezusa Chrystusa (szatę, w której został ukrzyżowany), świętą relikwię Kościoła Gruzińskiego. Tarcza wspierana jest przez dwa lwy, nad którymi są skrzyżowane królewskie berło i miecz. Całość wieńczy królewska korona. Harfa i proca w lewym górnym rogu symbolizują mityczne pochodzenie rodu od biblijnego króla Dawida. Wagi w lewym rogu przedstawiają sprawiedliwość króla Salomona.

Podobnie jak w nieodległej katedrze Alawerdi, w Szuamta obowiązują restrykcyjne przepisy odnośnie do wchodzenia do cerkwi. Krótkie spodenki, kuse sukienki i bluzki na ramiączkach nie przejdą. W poprzednim wpisie o kompleksie Ikhalto żartowałem, że w Gruzji pokazuje się turystom głównie cerkwie. Przy okazji najstarszych obiektów w Dzweli Szuamta warto dodać, że wzorowane są one na jednej z najstarszych cerkwi w kraju, czyli Dżwari, którą obejrzeć można w dawnej stolicy Gruzji – Mcchecie. I koniecznie należy tu przyjechać.

Dzweli Szuamta

Wspominałem o pięknym klimacie tego obiektu. Smaczku dodaje fakt, że za władzy radzieckiej klasztor żeński służył jako sierociniec, co od razu przypomina mi hiszpański horror pod tym tytułem. Potrafię sobie wyobrazić, jak to mogło wyglądać.

Zdjęcie główne znalezione na svargedorath.deviantart.com