Twins Wine Cellar w Napareuli – najciekawsze muzeum wina w Gruzji

Kachetia to gruzińska kolebka winiarstwa. Spośród dziesiątek tutejszych winnic jedna wyróżnia się szczególnie: Twins Wine Cellar w Napareuli, gdzie można zwiedzić niesamowite muzeum wina. Nazwa winnicy nie jest przypadkowa – prowadzą ją bracia bliźniacy, Gia i Gela Gamtkitsulaszwili.

Napareuli leży w środkowej Kachetii, 110 km na północny wschód od Tbilisi. Ze stolicy wiedzie tu całkiem niezła droga nazywana Szosą Kachetyńską. Po ok. 1,5-2 godz. jazdy jestem na miejscu, w sercu pięknej doliny Alazani, mojej ojcowizny, rozciągającej się pomiędzy grzbietem Gombori a pasmem Wielkiego Kaukazu. W wiosce i okolicy jest kilka hoteli i cerkwi, są też bazylika z początku ubiegłego stulecia i mur obronny z przełomu XVI i XVII w. Miejscowość zewsząd otaczają sięgające po horyzont, soczyście zielone plantacje ekologicznych winorośli.

Dla wielu osób zwiedzających Gruzję Napareuli, choć urokliwe, pewnie nie byłoby żadnym punktem „must see” na trasie wycieczki – gdyby nie to, że jest znaną mikrostrefą winiarską z jedyną taką winnicą-muzeum na świecie.

Kieruj się na olbrzymie kwewri

Kamienno-drewnianego budynku Twins Wine Cellar, zwanej też Twins Old Cellar, nie sposób przeoczyć. Aby tu dotrzeć, trzeba skręcić z głównej drogi w lewo, minąć kilka zabudowań i dojechać do miejsca, gdzie nie ma już nic poza winogronowymi sadami i tą jedną, niezwykłą winnicą.

A jest ona niezwykła już na pierwszy rzut oka, bo budynek tutejszego muzeum podpiera charakterystyczne, gigantyczne kwewri – replika liczącego 8 tys. lat glinianego naczynia do fermentacji, dojrzewania i składowania wina, którego oryginał znajduje się w muzeum w Tbilisi. Kwewri, postawione tutaj dla upamiętnienia 6 tys. lat winiarskiej tradycji w Gruzji, jest tak potężne, że przewyższa okna na piętrze i pomniejsze z okolicznych drzew! Co ciekawe, rysunki zdobiące amforę są wzorowane na tych, które widniały na naczyniach odkrytych podczas miejscowych wykopalisk archeologicznych.

Muzeum, hotel, restauracja

Teren winnicy wręcz tonie w zieleni, w pobliżu jest też małe jezioro z mostkiem, z którego w oddali widać majestatyczne kaukaskie góry. Miejsce idealne na leniwy odpoczynek na łonie natury. Ale zanim to nastąpi, pora na największe atrakcje, czekające wewnątrz obiektu.

Bracia Gia i Gela Gamtkitsulaszwili prowadzą hotel oraz restaurację Qvevris Mze, serwującą dania gruzińskie i wyborne wina z własnej winnicy. Przede wszystkim jednak mieści się tu najciekawsze muzeum winiarstwa w Gruzji, które rewelacyjnie łączy przeszłość z teraźniejszością.

Gruzińska kultura winiarska

Znam takich, którzy na słowo „muzeum” dostają gęsiej skórki. Na szczęście dla nich Twins Wine Cellar to całkiem inna bajka. Nie sposób się tutaj nudzić, tym bardziej że opcji zwiedzania jest kilka.

Za 15 GEL można obejrzeć unikalne w skali światowej Muzeum Wina i Kwewri, nowe i stare piwnice winiarni oraz destylarnię czaczy (gruzińskiej wódki, która powstaje z fermentującej pulpy winogronowej). Ciekawszą opcją jest pakiet za 22 GEL, który oprócz zwiedzania oferuje degustację czaczy i trzech rodzajów wina z Twins Wine Cellar – ekologicznego i produkowanego wyłącznie w tradycyjnych amforach kwewri (informacja o tyle istotna, że obecnie amfory te wytwarza się już w tylko pięciu wsiach w trzech regionach Gruzji: Kachetii, Imeretii i Gurii).

Jeśli podróżuje się w 4–5 osób, można się skusić na poszerzony program pobytu, który w zależności od pakietu cenowego (33–70 GEL) obejmuje zwiedzanie, degustację alkoholi, obiad i różne interesujące warsztaty, np. destylacji wódki, pieczenia lokalnego chleba czy robienia pierożków chinkali, placków chaczapuri i gruzińskich słodyczy czurczcheli.

W określonych porach roku za 20 GEL można pozwiedzać muzeum i plantację, a dodatkowo wziąć udział w zbiorach winogron i ich tłoczeniu pieszym, polegającym na deptaniu bosymi stopami. Jakby tego było mało, można tu zamówić indywidualnie butelkowane wino, które jest na oczach zwiedzających przelewane z uroczyście otwartego kwewri! Dla smakoszy to prawdziwa gratka, bo chociaż wino z Twins Wine Cellar jest eksportowane na cały świat (do Wielkiej Brytanii, USA, Japonii, Chin, Rosji, Niemiec, Polski oraz na Łotwę, Litwę i Ukrainę), butelka przywieziona prosto z tego wyjątkowego miejsca będzie miała szczególną wartość.

Twins Wine Cellar, jedyne takie muzeum wina w Gruzji

W Twins Wine Cellar – miejscu, którego symbolem nie bez powodu są dwie połączone ze sobą, bliźniacze amfory – życie toczy się wokół wina i winem płynie. Z pracy setek lokalnych mieszkańców bracia Gamtkitsulaszwili uczynili jednak wartość jeszcze wyższego rzędu.

– W 2005 r. Gia i Gela przywrócili do życia marani, starą piwnicę służącą do przechowywania i leżakowania wina. Bracia wyrośli w tym domu – mówi przewodnik.

Niecałą dekadę później, w 2014 r., właściciele założyli wyjątkowy kompleks muzealny, by uchronić od zapomnienia zabytkowe sprzęty i szerzej pokazać tradycję gruzińskiego winiarstwa. Stanowi ona ważny element dziedzictwa historycznego i tożsamości kulturowej Gruzinów: jest tutaj znana i przekazywana z pokolenia na pokolenie od, bagatela, 6000 lat, ale co jeszcze ważniejsze, unikalna na skalę światową, jeśli chodzi o proces produkcji wina (szczegóły w tym artykule), a ze wszystkich wymienionych powodów – objęta patronatem UNESCO. Bracia Gamtkitsulaszwili włączyli się w pielęgnowanie winiarskich zwyczajów. W muzeum można nie tylko zobaczyć historię, lecz także jej dotknąć, no i oczywiście posmakować.

Muzeum Twins Wine Cellar składa się ze wspomnianego już 8-metrowego kwewri i kilku sal, w których przedstawiono cały proces produkcji gruzińskiego wina (tłoczenie, gotowanie, naturalną filtrację, pobieranie wina i moszczu) oraz metody wyrobu i użytkowania kwewri.

Najcenniejszymi eksponatami muzeum, które gromadzi zbiory od ponad 15 lat, są trzy amfory o imponującej pojemności 500 l, cięte w rozmiarze 1/3 i przykryte szkłem. Spore wrażenie robią też inne winiarskie antyki.

– To, co tu widać, to sacnacheli, gruzińska prasa do winogron. Jeszcze 80 lat temu w ten sposób wyciskano sok. Teraz to tylko ciekawostka – wyjaśnia oprowadzający.

Wkrótce ciekawostek pojawia się więcej. Ekspozycje statyczne, obejmujące archiwalne zdjęcia, różne naczynia kwewri, urządzenia i sprzęty oraz kolekcję winogron i innych alkoholi z lokalnych szczepów winogron (co zdumiewające, aż 524 spośród 1400 znanych szczepów pochodzą z Gruzji!), są urozmaicone elementami interaktywnymi, m.in. filmami. Dokładne opisy wzbogaca opowieść przewodnika, który raczy zwiedzających chociażby takimi informacjami jak ta, że aby wyczyścić wnętrze dużego kwewri, człowiek schodzi do środka po drabinie i oblewa wodą ściany naczynia (oraz siebie samego przy okazji…).

Wszystko to pozwala naprawdę dobrze poznać smakowitą drogę winogron z plantacji aż do powstania najpyszniejszego kaukaskiego napoju bogów – białego lub czerwonego, w pełni organicznego, produkowanego z wielowiekową pasją i sercem.

INFORMACJE PRAKTYCZNE MUZEUM TWINS WINE CELLAR

• Godziny otwarcia muzeum Twins Wine Cellar: codzienne od 9.00 do 22.00.
• Ceny biletów: od 15 GEL (5 GEL dla uczniów, dzieci do 6 lat wchodzą bezpłatnie) do 77 GEL, w zależności od zakresu zwiedzania i ewentualnych dodatkowych atrakcji.
• Szczegółowe informacje o obiekcie (restauracja, hotel, muzeum, warsztaty): http://www.cellar.ge/en.

Zobacz także inne artykuły o Kachetii

• Zwiedzanie Dawid Garedża
• Zwiedzanie Signagi
• Zwiedzanie Lagodechi
• Zwiedzanie Nekresi
• Zwiedzanie Kwareli
• Zwiedzanie Gremi
• Zwiedzanie Alawerdi
• Zwiedzanie Telawi
• Zwiedzanie Tsinandali
• Zwiedzanie Ikhalto
• Zwiedzanie Szuamta
• Zwiedzanie Udżarma
• Gdzie spać w Kachetii
• Oasis Club Udabno

Zapraszam Cię na niezapomniane wyprawy do Gruzji, które organizuję od 2011 roku.