Na podstawie życiorysu Davita IV (1073–1125) można by nakręcić dzisiaj hollywoodzką epopeję z wielomilionowym budżetem i świetnym scenariuszem. Cały świat kocha takie kino – „o chłopcu, który został wybitnym władcą”. Przewiduję ogromne zainteresowanie!
Davit IV jest dziś nazywany jako „Agmashenebeli” – „Budowniczy” – został również uznany świętym przez Gruziński Kościół Prawosławny. Podobnie jak polscy królowie, Kazimierz Wielki i Władysław Łokietek, Davit Budowniczy zjednoczył Gruzję, przegonił najeźdźców, podbił okoliczne państwa, w tym Armenię, gdzie również zasiadł na tronie, wyznaczając granicę od zachodu nad Morzem Czarnym do wschodu nad Morzem Kaspijskim. Jego rządy zapoczątkowały tzw. gruziński Złoty Wiek, który obejmował wszystkie dziedziny ówczesnego życia, architekturę, literaturę, nauki ścisłe, filozofię. Odbudowano i przeorganizowano Gruziński Kościół Prawosławny. Stworzono silną, nowoczesną armię. Przeprowadzono wszystkie reformy administracji. Król ufundował w 1106 roku słynny zespół klasztorny Gelati – nazywany „Nową Jerozolimą” lub „Nowymi Atenami” – gdzie studiowali wybitni myśliciele gruzińscy i greccy. Obiekt ten z przepięknymi freskami jest obecnie obowiązkowym punktem zwiedzania Gruzji, znajduje się 12 km od miasta Kutaisi. Turyści z całego świata przyjeżdżają zobaczyć grób władcy z ogromną płytą nagrobną. Zgodnie z legendą król był potężnym mężczyzną – mierzył ponad 2 metry! Davit IV był również orędownikiem tolerancji między wyznawcami różnych religii, zapoczątkował więc pojęcie „multi-kulti”. W Tbilisi mieszkali i nadal mieszkają koło siebie muzułmanie, chrześcijanie i żydzi. Spuściznę króla Davita Budowniczego przejęła i rozwinęła jeszcze jego prawnuczka Tamar. Gruzja na ułamek sekundy w historii świata stała się potęgą militarną i ekonomiczną.
.jpg)
Legendarna Tamar (1160–1216) rządziła Gruzją od 1184 roku. Była jedyną królową w historii kraju, która władała samodzielnie. Nazywano ją „królem królów i królową królowych”. By ukrócić naciski arystokracji, której nie podobało się, że najważniejsze stanowisko w państwie piastuje kobieta, wyszła za mąż za księcia Jerzego Rusina (Jurija Bogolubskiego). Małżeństwo nie układało się i ostatecznie Tamar doprowadziła do rozwodu. Kolejnym wybrankiem był książę Davit Soslan z osetyńskiej linii Bagrationich, z którym również nie podzieliła się władzą. W wyniku działań wojennych na terytorium północnej Persji około 1210 roku Gruzja powiększyła swój zasięg terytorialny o setki kilometrów. Również za czasów królowej Tamar Gruzja pomogła utworzyć zależne Cesarstwo Trapezuntu, funkcjonujące aż do drugiej połowy XV wieku na terytorium dzisiejszej Turcji, w rejonie miasta Trabzon.
Według legendy najwybitniejszy gruziński wieszcz narodowy i skarbnik na dworze królewskim, Shota Rustaveli, autor najważniejszego poematu epickiego „Rycerz w tygrysiej skórze”, był beznadziejnie zakochany w królowej. Czy z wzajemnością – tego nie wiadomo, ale w różnych okresach snuto wiele domysłów. Druga legenda dotyczy śmierci władczyni. Zgodnie z nią Tamar została pochowana w trumnie wypełnionej miodem, a żeby zmylić wrogów, w różnych kierunkach wyruszyło dwanaście orszaków pogrzebowych. Kolejna legenda wskazuje miejsce pochówku w pobliżu Davita Budowniczego w klasztorze Gelati. Jak jest dokładnie, gdzie kończą się fakty, a zaczyna mit – tego do dzisiaj nie rozstrzygnięto.
Historia Gruzji – zobacz także poprzednie wpisy:
HISTORIA GRUZJI – KOLCHIDA I KARTLIA (II i I tysiąclecie p.n.e.)
