Uzbekistan to moc atrakcji dla miłośników bajecznej architektury, surowej natury, rękodzieła, starożytnych tajemnic i wyczuwalnej do dziś aury Wielkiego Jedwabnego Szlaku. Od olśniewających świątyń przez tętniące życiem bazary po niezadeptane szlaki trekkingowe znajdziecie tu swój kawałek raju!
Muszę otwarcie przyznać, że na mnie Uzbekistan zrobił ogromne wrażenie. Będąc w tym kraju Azji Środkowej po raz pierwszy, zwiedziłem najważniejsze zabytki i atrakcje, i gdyby nie to, że czas było już wracać, chętnie ruszyłbym w kolejne ciekawe miejsca.
Tak, Uzbekistan pozostawia niedosyt. Bo gdy odhaczysz już wszystkie te baśniowe świątynie, potężne twierdze, gwarne bazary, rzemieślnicze warsztaty i zaułki z herbacianymi starcami, masz poczucie, że ledwie musnąłeś to, czym Uzbecy mogą się pochwalić. Ale od czegoś trzeba zacząć, dlatego odpowiadając na powszechne pytania: co zobaczyć w Uzbekistanie? jakie są najsłynniejsze atrakcje Uzbekistanu? co robić w Uzbekistanie? – podsuwam wam listę „must see” z nadzieją, że będzie ona dla was inspiracją do dalszych eksploracji, również poza utartym turystycznym szlakiem!
Spis treści
Co zobaczyć w Uzbekistanie?
Główne zabytki i atrakcje Uzbekistanu koncentrują się w kilku miastach i miasteczkach, rozrzuconych w różnych częściach kraju. W planie podróży zdecydowanie trzeba uwzględnić Taszkent, Chiwę, Bucharę i Samarkandę, pomiędzy którymi najlepiej poruszać się krajowymi samolotami lub szybkobieżnym pociągiem.
Jedź ze mną do Uzbekistanu!
Zwiedzaj Uzbekistan z PolakoGruzinem. Na szlaku czekają najlepsze zabytki i atrakcje, prawdziwa kultura, niezapomniane przygody i moje pełne wsparcie organizacyjne od pierwszego kilometra wspólnej eskapady. Sprawdź moje autorskie wycieczki lub zapytaj o indywidualny program już teraz!
W niemal każdym z tych miejsc, zwłaszcza Taszkencie i Samarkandzie, warto uwzględnić dodatkowy czas na zwiedzanie okolicy – pasjonatom etnografii i architektury zdecydowanie polecam odkrywanie glinianych wiosek i fortów, a łazęgom trekking przez góry, jaskinie, jeziora. Dodatkowe porady podróżne znajdziecie w moich przewodnikach po Uzbekistanie, a teraz przejdźmy już do listy uzbeckich przyjemności dla oka, ciała i ducha. Zacznę od słynnych atrakcji, by następnie wspomnieć te mniej znane.
Perełki architektury islamskiej
Tym, co w pierwszej kolejności rzuca się w oczy w Uzbekistanie, są miasta żywcem wyjęte z baśni tysiąca i jednej nocy. Błękitne kopuły, misternie dekorowane fasady i wnętrza świątyń stanowią esencję islamskiego budownictwa, które oszałamia orientalnym kunsztem i zdobnictwem.
Samarkanda
Bez dwóch zdań architektoniczną perłą Uzbekistanu jest Samarkanda, gdzie obowiązkowo trzeba zwiedzić słynny plac Registan z trzema medresami, a ja dodatkowo sugeruję zobaczyć również meczet Bibi-Khanym, kompleks grobowców Shakh-i-Zinda oraz Mauzoleum Gur-Emir – szczegóły i więcej propozycji w przewodniku po Samarkandzie.
Chiwa
W Chiwie miejscem o takim znaczeniu jest stare miasto Iczan Kala. W otoczeniu glinianych murów obronnych lśni błękitem minaret Kalta Minor – bodaj najbardziej rozpoznawalny lokalny zabytek. W pobliżu znajdziecie też madrasę Muhammada Aminkhana (największa w Chiwie, obecnie hotel), pałace Kurnysh Khan i Tash Hauli, meczet Juma z ponad 200 misternie zdobionymi kolumnami, a gdyby z wrażenia szczęka jeszcze nie opadła wam do samej ziemi, to koniecznie obejrzyjcie kosztowne wnętrza mauzoleum Pahlavona Mahmuda, patrona Chiwy. Szczegóły w przewodniku po Chiwie.
Buchara
Do kolejnego uzbeckiego klejnotu, czyli Buchary, trzeba jechać ze stosownym nastawieniem. Bo czy wiecie, że to maleńkie miasto skrywa aż 140 zabytków?! Zwiedzić wszystkich niemal nie sposób, dlatego niezbędne są podróżnicze kompromisy. Przede wszystkim zobaczcie kompleks Poi Kalan z „Wieżą Śmierci” (meczet Kalan) i medresą Mir-i-Arab. Śmiało wybierzcie się też do kompleksu Lab-i Hauz nad stawem, gdzie w medresie Kukeldasz można się załapać na kulturowy pokaz uzbeckich tańców ludowych. Do atrakcji miasta należą też medresy Diwana Begiego, Abdulaziza Khana i Uług Bega (najstarsza w Azji Środkowej), meczet Bala Hauz z kolumnadą, muzeum dywanów w meczecie Magoki Attari (najstarszy w mieście) i muzeum wody w mauzoleum Chashma-Ayuba. Dodatkowe informacje i więcej atrakcji w przewodniku po Bucharze.
Taszkent
Większość wycieczek do Uzbekistanu zaczyna się i kończy w Taszkencie. Jeśli chodzi o najładniejsze zabytki architektoniczne, to zdecydowanie należy się skierować do starej części stolicy, aby zwiedzić kompleks Hazrati Imam i medresę Kukeldasz. Ciekawostką w kraju zdominowanym przez islam jest również zjawiskowy Sobór Zaśnięcia Matki Bożej. Więcej informacji w przewodniku po Taszkencie.
Imponujące gliniane fortyfikacje
Uzbekistan nie samymi świątyniami stoi. Jeśli czujecie ducha historii, tutejsze forty, twierdze i zamczyska zawładną waszą wyobraźnią! Po przekroczeniu masywnych murów obronnych momentalnie przeniesiecie się całe wieki wstecz i przekonacie, jak dawniej wyglądało życie lokalnych władców i dworskiej świty. W poszukiwaniu historycznych wrażeń wybierzcie się przede wszystkim do wspomnianej już dzielnicy Ichan Kala w Chiwie oraz twierdzy Ark w Bucharze. To zabytki najbardziej znane, pieczołowicie odrestaurowane i utrzymane – ale wcale nie jedyne, które zasługują na uwagę!
Nie zamierzam wam odbierać przyjemności szperania w starych księgach, atlasach i dziennikach odkryć naukowych, dlatego rzucę jedynie w eter kilka nazw glinianych fortec, za którymi możecie samodzielnie podążyć przez uzbeckie stepy i pustynie: Chalpyk-kala, Khorezm, Ayaz-kala, Uzundara…
Gliniane wioski
Ze starożytnych twierdz już tylko krok do realiów życia prostego ludu. Mawia się, że tradycyjna architektura Uzbekistanu wyrasta z ziemi, na której stoi – i słuszne to słowa, bo jak na dłoni widać, że lokalne budownictwo (tak dworskie, jak i ludowe) opiera się na glinie. Do stosowanych niegdyś materiałów należały gualyak – ręcznie wyrabiane, suszone na słońcu gliniane cegły, i pahsa – ubita biała glinka, którą ze względu na powszechny użytek okrzyknięto „betonem starożytnego budownictwa Azji Centralnej”. Wiele glinianych osad przetrwało do dziś – jeśli jesteście ich ciekawi, wpiszcie na podróżniczą listę zwiedzanie wioski Sukok, ruin Kampyr Tepe i miasta Termez, a także wyostrzcie uwagę na gliniane skarby Chiwy i Buchary. W ramach archeologicznej ciekawostki dodam, że sporo glinianego budownictwa sprzed wieków zachowało się w regionie Karakałpacji, m.in. w okolicach miasta Nukus – niestabilna sytuacja w tej autonomicznej republice w graniach Uzbekistanu sprawia jednak, że nie jest to obszar popularny turystycznie.
Kolorowe bazary
Z Uzbekistanem nieodłącznie kojarzą się wizje barwnych karawan. Wielbłądy objuczone towarami z dalekich krain, egzotyczne zapachy, nawoływania kupców w każdym możliwym języku – tego wciąż można tu doświadczyć! Pooglądać, posmakować, potargować się. Gdzie? Najbardziej znany jest bazar Chorsu w Taszkencie, wzięciem cieszy się też bazar Siyab w Samarkandzie, ale jeśli chcecie przywołać prawdziwą aurę historii – wybierzcie się na bazary Chiwy i Buchary. Znajdziecie tu m.in. lokalne rękodzieło, w tym ręcznie zdobioną ceramikę, przepiękne dywany i jedwabie.
A jeśli będzie wam mało, to odwiedźcie miejsca, z których pochodzą te kapitalne wyroby rzemiosła artystycznego: królestwem ceramiki jest miasteczko Rishtan (można tu zapisać się na warsztaty garncarskie), z kolei jedwabne tkaniny od setek lat produkuje się w Margilan (można tu zwiedzić wytwórnię).
Atrakcje przyrodnicze
Jeśli spojrzycie na mapę Uzbekistanu, zauważycie, że rozległe połacie tego kraju są zupełnie bezludne. Dookoła tylko piach, porośnięty stepową roślinnością, której wiele do szczęścia nie trzeba. Na te rubieże zupełnie nie ma co się zapuszczać, bo nie uświadczycie tam niczego poza jałowymi bezdrożami i poszatkowanymi asfaltem pustyniami, na których tu i ówdzie rdzewieją industrialne oznaki cywilizacji. Lecz nie cała prowincja tak wygląda.
W Uzbekistanie znajdziecie też piękne jeziora, zielone góry, doliny i rzeki – idealne na trekking albo leniwy wypoczynek. W okolicach Samarkandy można się wdrapać do jaskini Hazdrat Daud, miejsca czci św. Dawida w górach Mirankul. Z kolei w pobliżu Taszkentu proponuję eskapadę nad jezioro Charvak, do Parku Narodowego Ugam-Chatkal, pod Wielki Chimgan lub wzdłuż Pierścienia Beldersay – szczegółowe informacje o tych miejscach i trasach trekkingowych tutaj. Jeśli macie więcej czasu, rozważcie też wycieczkę do doliny Fergany albo w okolice Kokandu, gdzie można wędrować przez urokliwe gaje migdałowe.
I z pewnością to nadal nie wszystko, co można zobaczyć w Uzbekistanie. Jeśli macie własne propozycje – koniecznie podzielcie się nimi w komentarzach!
Atrakcje Uzbekistanu w pigułce
Zwiedzaj Uzbekistan z moimi autorskimi poradnikami podróżniczymi i przewodnikami po Taszkencie, Chiwie, Bucharze, Samarkandzie.
Moje wycieczki do Uzbekistanu
Kusi cię zwiedzanie Taszkentu, Samarkandy, Chiwy i Buchary? Jedź ze mną na wycieczkę do Uzbekistanu! Sprawdź oferty wycieczek mojego biura podróży Tamada Tour lub zaplanuj indywidualny wyjazd – skontaktuj się ze mną, by ustalić szczegóły, i widzimy się na uzbeckich szlakach!
